علم رادیولوژی تصویر برداری با روش های مختلف از بدن انسان برای تشخیص دقیق بیماری ها می باشد که امروزه پیشرفت چشمگیری داشته است اما قبل از استفاده از آن باید از عوارضی که دارد اطلاعاتی داشته باشید.

تکنولوژی مدرن وقتی برای تشخیص وضعیت یک بیمار می آید، گزینه های زیادی به پزشکان می دهد.برخی از تکنیک ها تهاجمی هستند، برخی دیگر اکتشافی هستند و برخی دیگر غیر تهاجمی.

بخش تشخیصی به گروهی از روش ها اشاره دارد که از روش های غیر تهاجمی برای شناسایی و نظارت بر بیماری های ویژه ای استفاده می کنند.  

 رادیولوژی می تواند برای شناسایی طیف وسیعی از مشکلات مورد استفاده قرار گیرد. استخوان های شکسته، بیماری های قلبی، لخته های خونی و شرایط دستگاه گوارش تنها چند مشکل هستند که می توانند با تصویربرداری تشخیصی شناسایی شوند .

نمونه هایی از رادیولوژی تشخیصی شامل:

• رادیوگرافی (پرتو ایکس)
• اولتراساند
• تومورگرافی کامپیوتری (CT) اسکن
• تصویرسازی تشدید مغناطیسی (MRI)
• اسکن پزشکی هسته ای                       

رایج ترین ماشین هایی که در رادیولوژی به کار می روند، عبارتند از:

۱- ماشین اشعه ایکس: 

۲- سی تی اسکنر

۳- دستگاه ام آر آی

عوارض جانبی پرتو درمانی :

پرتو درمانی، درمانی برای انواع زیادی از سرطان هاست. اما مانند سایر درمان ها، اغلب منجر به عوارض جانبی می شود. اینها برای هر فرد متفاوت هستند. آن ها به نوع سرطان، محل آن، میزان تشعشع درمانی و سلامت عمومی شما بستگی دارند.

چرا پرتو درمان باعث عوارض جانبی می شود؟

مقادیر بالایی از پرتو درمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. عوارض جانبی اتفاق می افتد چون درمان تشعشع می تواند به سلول های سالم و بافت های نزدیک محل درمان آسیب برساند. امروزه پیشرفت های عمده ای در تکنولوژی تشعشع وجود دارد و به طور دقیق تری انجام می شود و منجر به اثرات جانبی کمتری می شود.

برای برخی افراد، پرتو درمانی باعث ایجاد چند عارضه جانبی می شود. برای بعضی، عوارض جانبی بسیار شدیدتر است. واکنش ها معمولاً در طول هفته دوم یا سوم درمان شروع می شوند. آن ها ممکن است چند هفته پس از درمان نهایی به مدت چند هفته دوام بیاورند .

آیا عوارض جانبی پرتو درمانی می تواند پیش گیری یا درمان شود؟

بله. تیم مراقبت سلامتی شما می تواند به شما کمک کند جلوی بسیاری از عوارض جانبی را بگیرید. پیش گیری و درمان تاثیرات جانبی، بخش مهمی از درمان سرطان است. این نوع مراقبت تسکین دهنده درمان نام دارد.

عوارض جانبی عمومی معمول پرتو درمانی :

پرتو درمانی یک روش درمانی محلی است. بنابراین، تنها بر روی ناحیه بدن که در آن تومور قرار دارد، تاثیر می گذارد. به عنوان مثال، افراد معمولاً موی خود را از پرتو درمانی از دست نمی دهند. اما اگر پرتو درمانی روی بخشی از بدن است که مو رشد می کند.

۱- خستگی: خستگی در تمام مدت. میزان خستگی بستگی به این دارد که آیا درمان های دیگری انجام می دهید یا خیر. بیشتر در مورد نحوه کنار آمدن با خستگی یاد بگیرید.

۲- عوارض جانبی بلند مدت: اغلب عوارض جانبی بعد از درمان از بین می روند. اما برخی ادامه می دهند، برمی گردند، یا بعداً توسعه می یابند. این عوارض جانبی ممکن است شامل توسعه دومین سرطان است. با این حال، خطر داشتن دوباره سرطان به دلیل کاهش اشعه، پایین است. این خطر اغلب کوچک تر از مزایای درمان سرطان اولیه و فعلی است.

۳- مشکلات پوستی: برخی از افرادی که با اشعه پرتو درمانی می کنند، خشکی، خارش، تاول  پوست را تجربه می کنند. اما این عوارض جانبی اغلب به آن بستگی دارد که کدام بخش از بدن پرتو درمانی می شود. اگر مشکل پوستیتان زیاد شده، آن ها معمولاً چند هفته پس از پایان درمان پایان می یابند. اگر آسیب پوستی به یک مشکل جدی تبدیل شود، ممکن است پزشک برنامه درمانی خود را تغییر دهد .

عوارض جانبی خاص جایی که پرتو درمانی می شود :

۱- سر و گردن :

اگر پرتو درمانی به سمت سر و یا گردن فرد نشانه گرفته شود، ممکن است این عوارض جانبی را تجربه کنند.

• زخم گلو و لثه
• سختی قورت دادن
• سفتی فک
• حالت تهوع

۲- قفسه سینه: 

درمان اشعه با هدف سینه می تواند باعث ایجاد این عوارض جانبی شود:

• سختی در قورت دادن
• زخم سینه یا نوک سینه
• سفتی شانه
•  تب, سرفه , پری در سینه
• این پدیده می تواند از ۲ هفته تا ۶ ماه پس از پرتو درمانی رخ می دهد.

۳- شکم و معده :     

پرتو درمانی با هدف شکم و یا معده ممکن است موجب این عوارض جانبی شود:

• تهوع و استفراغ
• اسهال  

      ۴- لگن :

پرتو درمانی با هدف لگن می تواند باعث ایجاد این عوارض جانبی شود:

• اسهال
• خونریزی مقعد
• بی اختیاری
• سوزش مثانه

علاوه بر این، پرتو درمانی به لگن می تواند موجب بروز علائم مختلفی برای مردان و زنان شود.

عوارض پرتو درمانی در مردان:

•  مانند اختلال عملکرد نغوظ به علت مشکلات جنسی . 

عوارض پرتو درمانی در زنان:

• تغییرات در قاعدگی مانند توقف زمان قاعدگی
• علائم  نظیر خارش واژینال، سوختن و خشک شدن پوست

مقابله با عوارض جانبی پرتو درمانی:

تجربه همه افراد با درمان سرطان متفاوت است. قبل از شروع با پزشک یا پرستار خود در مورد عوارض جانبی ممکن صحبت کنید. همچنین مهم است که به صحبت کردن با تیم مراقبت بهداشتی خود در طول برنامه درمان خود ادامه دهید.

گزینه های زیادی برای مدیریت اثرات جانبی وجود دارد. ارائه کنندگان خدمات بهداشت و سلامت شما باید بدانند که شما آن ها را تجربه می کنید تا به شما کمک کنند احساس بهتری داشته باشید.