همان طور که می دانید پوست لایه حفاظتی بدن می باشد و نیاز به مراقبت دارد . گاهی اوقات خارش بدن که ناشی از مشکلی در پوست است برای برخی افراد به وجود می آید . از دلایل خارش می توان عوامل فیزیکی , عوامل شیمیایی و عوامل مکانیکی را نام برد .
خارش بدن چیست ؟
خارش، در شب دیوانه کننده است و باعث بیخوابی میشود , در روز باعث کلافه شدن. بسیاری از بیماران میگویند که خارش مثل یک بیماری بی پایان گریبان گیر آن ها شده است. هنگام خاراندن پوست نوعی انتقال دهنده های عصبی به نام “فیبرسی ” تحریک شده و به شما یک حس خوشایند میدهد، که این امر باعث میشود، مدام با ناخن به جان خودتان بیوفتید. کم کم این خاراندن ها باعث بدتر شدن شرایط ،التهاب ، و حتی پوف زیر چشم به علت بی خوابی میشود. از جمله دلایل احتمالی خارش پوست می توان به مشکلات درونی و شرایط پوستی اشاره کرد. بعلاوه خارش پوست نشانه مشکلات و بیماری های پیچیده تر مثل بیماری های کبدی یا مشکلات کلیوی می باشد. البته استرس و اضطراب نیز در این امر نقش دارند .
خارش پوست علت مشخصی دارد؛ اگر شما بدون هیچ گونه علتی خارش داشتید، باید حتما به پزشک مراجعه کنید. پزشک علت خارش پوست را تشخیص داده و سعی می کند تا آن را درمان کند. پمادها و مرطوب کننده ها به مقدار قابل توجهی در برطرف کردن خارش موثر هستند.
در واقع پوست بدن به عنوان یک مانع عمل کرده و از ارگان های درونی بدن محافظت می کند. تعداد بسیاری از سلول های ایمنی در پوست جای گرفته اند که از بدن در برابر هجوم ویروس ها، باکتری ها و سایر عوامل پنهان مراقبت می کنند.
به محض این که حضور عوامل خطر آفرین توسط بدن تشخیص داده شود، سلول ها سعی می کنند تا عکس العمل مناسبی را از خود نشان دهند و همین امر هم باعث تورم و التهاب آن موضع می شود. پزشکان التهاب ایجاد شده را « آماس پوست» می نامند. بعضی از جوش ها قرمز رنگ، دردناک و آزار دهنده هستند؛ در حالی که دسته دیگر جوش هایی روی پوست های خشک و یا« آبله» هستند.
علت خارش بدن میتواند به خاطر بیماری های زیر باشد :
۱- مشکلات روانشناختی ( استرس ، اضطراب ، افسردگی )
۲- خشکی پوست
۳- اگزما
۴- آلرژی
۵- کهیر
۶- نیش حشرات
۷- قارچ کاندیدا
۸- کک
۹- زرد زخم
۱۰- عفونت قارچی
۱۱- آلرژی به شیره گیاهی
۱۲- سرخک
۱۳- پسوریازیس
۱۴- آبله مرغان
۱۵- زونا
مشکلات و بیماری هایی که باعث خارش بدن و پوست می شوند :
۱- خشکی پوست
یکی از اصلی ترین علت خارش بدن و پوست، خشک بودن پوست است. در صورتی که فرد هیچگونه جوش یا تغییرات ناگهانی را متوجه نشده باشد، می توان گفت که به احتمال زیاد مشکل از خشکی پوست اوست.
شرایط آب و هوا هم در خشکی پوست تاثیر دارد. شست و شو بسیار بدن هم می تواند باعث از بین رفتن چربی پوست شود. خارش پوست تمامی گروه های سنی را هدف قرار می دهد. هر چه سن افراد بیشتر شده، پوست بدنشان خشک تر و کشیده تر می شود.
برای درمان خارش پوست می توانید از مرطوب کننده های باکیفیت استفاده کنید. در صورتی که التهاب موضع به مشکل خارش پوست اضافه شد، بهتر است که سریع تر به پزشک مراجعه کنید.
نشانه های رایج خشکی پوست شامل:
- پوستی خشن، زبر یا پوسته پوسته؛
- خارش بی اندازه؛
- طوسی یا خاکستری رنگ شدن پوست بدن افراد تیره پوست؛
- احتمال خونریزی موضع از شدت خارش؛
- پوستی خشک و لب های ترک دار.
از آن جایی که زخم شدن پوست در نتیجه خارش بیش از حد می تواند راهی برای ورود میکروبها و مواد آلوده به بدن باشد، بهتر است که به پزشک مراجعه کنید. با ورود عوامل آلوده به بدن، احتمال ابتلا به انواع عفونت ها افزایش می یابد. از نشانه های اولیه عفونت می توان به لکه های قرمز رنگ در سطح پوست، اشاره کرد.
۲- اگزما
اصلی ترین دلیل خارش پوست در کودکان، اگزما است.
در نتیجه تحقیقاتی که توسط یکی از کالج های آمریکایی صورت گرفت، مشخص شد که از هر ۵ کودک ۱ نفر به اگزما مبتلا می شود؛ این درحالی است که از هر ۵۰ بزرگسال ۱ نفر اگزما می گیرد.
علت بیماری اگزما مربوط به ناهموار بودن پوست می شود. همین امر باعث خشک شدن، افزایش احتمال التهاب و تورم پوست می شود. در این شرایط باید حتما پوست را مرطوب نگه دارید.
اغلب اوقات شاهد این هستیم که اگزما به مرور زمان وخیم تر می شود. این دسته از افراد باید بسیار مراقب سلامت جسمانی خودشان باشند ؛چرا که بیش از دیگران در معرض ابتلا به عفونت های پوستی قرار دارند.
۳- آلرژی
از دیگر دلایل خارش پوست می توان به آلرژی اشاره کرد. در صورت تماس با مواد حساسیت زا، آلرژی به وجود می‌آید.
هنگام آلرژی پوست قرمز شده و جوش های به شدت خارش آوری در سطح پوست دیده می شوند که ممکن است با تاول یا آبله همراه باشد. معمولا فاصله زیادی میان تماس با ماده آلرژی زا و ظهور جوش ها است.
از جمله مواردی که می توانند به بدتر شدن آلرژی دامن بزنند، تماس با پوشاک، مواد شیمیایی، صابون، اشیایی مانند پیچک سمی یا وسایل آرایش است. حساسیت به غذاهای مختلف هم با خارش پوست همراه است.
آلرژی به« نیکل »هم تا حدود زیادی میان مردم شایع است. هر وقت که پوست فرد به یک تکه جواهر که مقدار کمی نیکل در ساخت آن به کار رفته است، تماس برقرار کند، جوش های قرمز رنگ، خارش آور، ناهموار و متورم در سطح پوست ایجاد می شود.
یکی از آسان ترین راه هایی که می توان این شرایط را کنترل کرد، تماس نداشتن با ماده آلرژی زا است. مصرف پمادهای بدون نسخه یا کرم های دارویی می تواند در برطرف کردن حساسیت موثر باشد.
۴- کهیر
کهیر در حقیقت همان التهاب پوستی است که در نتیجه آزاد شدن نوعی ماده شیمیایی، به نام «هیستامین»در بدن دیده می شود. با آزاد شدن این ماده شیمیایی، رگ های کوچک خونی به بیرون تراوش می کنند؛ به همین دلیل است که کهیر با التهاب پوست همراه است.
کهیر دو به نوع تقسیم می شود:
۱- کهیر حاد: این نوع از کهیر در نتیجه تماس با ماده آلرژی زا، مثل یک غذای مشخص یا مصرف دارو، به وجود می‌آید. مواد غیر آلرژی زا هم به عنوان محرک های قوی عمل می کنند. از جمله مواد غیر آلرژی زا می توان به آب و هوای بسیار سرد یا گرم، در معرض آفتاب بودن یا انجام حرکات ورزشی اشاره کرد.
۲- کهیر مزمن: در این نوع از کهیر، عوامل آلرژی زا هیچ نقشی ندارند. همین مورد باعث می شود که انجام آزمایش های آلرژی برای تشخیص کهیر بی فایده باشد. این شرایط می تواند برای ماه ها یا حتی سال ها ادامه داشته باشد. خوشبختانه کهیر مسری نیست و نمی تواند افراد دیگر را بیمار کند. خارش پوست و احساس درد از جمله عواقب کهیر است.
۵- نیش حشرات
نیش حشرات هم به خارش پوست و ظهور جوش های قرمز منجر می شود. درنتیجه جای نیش پشه یا عنکبوت، به صورت جوش های قرمز در سطح پوست نمایان می‌شوند. جای نیش باید در مدت ۷ تا ۱۴ روز آینده به کلی ناپدید شود.
جای نیش کرم های کوچک، معمولا با جوش های بزرگ تر همراه است که متأسفانه تمام بدن را درگیر می کنند. اگر احساس کردید که موریانه در تمام خانه حضور دارد و شما را نیش زده است، باید تمام وسایل خانه را تخلیه کنید و تمام نقاط خانه را با دقت با مواد دافع حشرات شسته و تمام وسایل خانه را هم با آب ۶۰ درجه سانتی گراد بشویید.
اگر فرد به تنهایی موفق به انجام این کارها و نابود کردن موریانه نشود، باید از افراد حرفه ای کمک بگیرد.
۶- روانشناختی
مشکلات روانشناختی یکی از مهم ترین علت خارش بدن و پوست شماست !گاهی اوقات شاهد این هستیم که خارش پوست هیچ نشانه فیزیکی و ظاهری از خود بروز نمی دهد. اغلب اوقات این ذهن افراد است که حس خارش را القا می کند و فرد را مجبور به خارش قسمتی از بدن می کند. خارش های بیش از حد ممکن است به پوست آسیب برساند.
علت این نوع از خارش ها می تواند به موارد زیر مربوط شود:
۱- افسردگی
۲- اضطراب
۳- اختلال وسواس فکری
۷- قارچ کاندیدا
از دیگر گزینه های علت خارش بدن میتوان به قارچ کاندیدا اشاره کرد.
۱- معمولا در قسمت های چروک پوست (زیر بغل، باسن، زیر سینه، بین انگشتان دست و پا) دیده می شود.
۲- با جوش های قرمز رنگ و به حالت نیش آغاز می شود و لبه های اطراف قارچ خشک اما قسمت مرکزی آن مرطوب است که بسیار سوزش آور می باشد.
۸- کک
۱- معمولا به صورت گروهی در قسمت پایین پاها و انگشتان تجمع می کند.
۲- جوش های قرمز رنگی که بسیار می خارند.
۳- کک سریعا پس از نیش خوردن ،خود را نشان می دهد.
۹- زرد زخم
۱- در میان کودکان و نوجوانان رواج دارد.
۲- اطراف دهان، چانه و بینی محل تجمع جوش های حاصل از زرد زخم است.
۳- جوش ها به شدت می خارند؛ با نوعی مایع پر شده اند که به سادگی از هم پاشیده می شوند و ماده ای چرکین به رنگ عسل از آن ها خارج می شود.
۱۰- عفونت قارچی
۱- مشخصات ظاهری جوش های ایجاد شده درنتیجه عفونت قارچی: قرمز رنگ، ناهموار با لبه های بلندتر هستند.
۲- در قسمت میانی جوش ها، پوست سالم به نظر می رسد اما لبه ها به سمت بیرون قرار گرفته اند و به شدت خارش دارد .
۱۱- آلرژی به شیره گیاهی
این شرایط به عنوان یک شرایط اورژانسی شناخته می شود. در صورت مشاهده باید در کوتاه ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنید.
۱- پس از تماس با شیره گیاهی، چند دقیقه تا چند ساعت زمان می برد تا نشانه ها نمایان شوند.
۲- قسمتی که با ماده آلرژی در تماس بوده است، کهیرهای گرم، قرمز رنگ و خارش آور که ظاهری خشک دارند، دیده می شوند.
۳- مواد پلاستیک مربوط به وسایل هوایی ممکن است باعث سرفه، آبریزش بینی، سرگیجه، خارش و آبریزش چشم شود.
۴- این نوع از آلرژی در صورتی که به موقع درمان نشود، باعث التهاب شده و نفس کشیدن را با مشکل مواجه می کند.
۱۲- سرخک
۱- از جمله نشانه های ابتلا به سرخک می توان به تب، گلو درد، قرمز شدن موضع، آبریزش چشم، بی اشتهایی ، سرفه و آبریزش بینی اشاره کرد.
۲- پس از گذشت ۳ تا ۵ روز از بروز نشانه ها، جوش های قرمز رنگ از قسمت صورت آغاز می شوند و تمام بدن را در بر می گیرند.
۳- قسمت داخلی دهان با تاول های کوچک قرمز رنگ که در مرکز به رنگ آبی مایل به سفید هستند، پر می شود.
۱۳- پسوریازیس
۱- لکه های پوستی به رنگ نقره ای و ناهموار نمایان میشود.
۲- پسوریازیس معمولا در قسمت فرق سر، آرنج ها، زانوها، و کمر دیده می شوند.
۳- این جوش ها ممکن است با خارش همراه باشد یا این که هیچ گونه نشانه ای نداشته باشند.
۱۴- آبله مرغان یا زونا
۱- در آبله مرغان یا زونا با جوش هایی قرمز رنگ و پر از مایع مواجه هستیم و بسیار خارش دارد و تمام قسمت های بدن را در بر میگیرد.
۲- معمولا علاوه بر بروز جوش ها، تب، گلو درد، بی اشتهایی و احساس درد در تمام نقاط بدن حس می شود.
۳- تا زمانی که تمام جوش ها به طور کامل از بین نروند، همچنان فرد ناقل ویروس است و می تواند دیگران را هم مبتلا کند.
روش های خانگی درمان خارش پوست بدن :
۱- با استفاده از داروهای خانگی زیر می توانید تا حد قابل توجهی به کم کردن حس خارش کمک کنید:
۲- برای تامین رطوبت پوست خود از کرم های مرطوب کننده با درصد بالا استفاده کنید و حداقل یک بار یا دو بار بدن خود را مرطوب کنید.
۳- از کرم های ضد خارش، مانند کرم های هیدروکورتیزون، استفاده کنید تا هر چه سریع تر موضع بهبود یابد.
۴- کمپرس آب سرد و خیس را روی موضع قرار دهید.
۵- حمام آب ولرم بگیرید.
۶- از صابون های غیر قلیایی یا خوشبو استفاده کنید. لباس هایتان را با مواد شوینده ملایم یا بی بو بشویید.
۷- هرگز با اشیایی که باعث خارش پوست یا آلرژی می شوند، مانند نیکل، جواهرات و ابریشم در تماس نباشید.
شاید بتوانیم بگوییم که مهم ترین و آسان ترین راه درمان خارش پوست، عدم خارش موضع مورد نظر است. خاراندن بیش از حد پوست، باعث التهاب و آسیب به پوست و بدتر شدن شرایط می شود.
